De bewoners van woonoord Kraaijbeek in Driebergen voeren een juridische strijd tegen woonzorgstichting Warande én tegen de gemeente om onder meer sloop van het complex te voorkomen. Recent gaf de rechter de bewoners gelijk: de gemeente moet inzage geven in haar correspondentie met Warande over de verkoop van Kraaijbeek.
De bewoners noemen de fusie waarmee Warande eigenaar werd van het landgoed, omstreden. Ze vrezen voor ontmanteling van hun antroposofische gemeenschap en eisen dat het landgoed weer terug komt in een onafhankelijke stichting. Met de rechterlijke uitspraak moet de gemeente de jurist van Kraaijbeek op grond van de Wet Open Overheid inzage geven in de correspondentie met eigenaar Warande van de afgelopen vijf jaar. Daarmee hopen de actievoerende bewoners inzicht te krijgen in de rol van de gemeente bij de planvorming voor het gebied en de sloopplannen voor Kraaijbeek.
Volgens eigenaar Warande is sloop van het complex aan de Hoofdstraat onvermijdelijk en is nieuwbouw noodzakelijk. De bewonersvereniging zegt te beschikken over een in opdracht van Warande zelf opgesteld bouwkundig rapport waaruit blijkt dat renovatie technisch én economisch geen probleem is. “Ze hebben een beeld gecreëerd van een noodlijdende stichting en een onhoudbaar wooncomplex, terwijl de realiteit was dat Kraaijbeek financieel gezond was en jaarlijks tot wel 6 ton aan huur genereerde”, aldus jurist en bewoner Thijs Heslenfeld. Hij stelt dat Warande bewust op leegstand heeft aangestuurd om de exploitatie te bemoeilijken en de ontmanteling van de gemeenschap voor te bereiden.
Spandoeken
Daar willen de bewoners een stokje voor steken. De spandoeken aan het pand van Kraaijbeek, zichtbaar vanaf de Hoofdweg in Driebergen, zijn tekenen van de strijd van de bewoners. Het woonoord bestaat uit 79 sociale huurwoningen. Kraaijbeek is al sinds de jaren zeventig een bijzondere woongemeenschap met een antroposofische inslag. De bewoners wonen zelfstandig, maar delen voorzieningen en organiseren hun leven deels collectief.
De gemeente Utrechtse Heuvelrug noemt Kraaijbeek als een van de inbreidingslocaties waartoe in 2020 is besloten. De gemeente legde onlangs de raad een ontwikkelingsvisie voor over de vier wooncomplexen Kraaijbeek, Blijdorp, Bloemenoord en Budding aan de Hoofdstraat in Driebergen. “De opbrengst van inbreiding op de in totaal vier locaties aan de Hoofdstraat is ongeveer 68 extra woningen. Sloop en nieuwbouw van Kraaijbeek zien wij als een goede manier om in de realisatie te voorzien”, aldus een woordvoerder. Dit moet wel voldoen aan allerlei kwaliteitscriteria. De gemeente zegt geen standpunt te hebben over de financiële haalbaarheid van renoveren door Warande of een andere partij.
Voortbestaan
De gemeente zegt te hechten aan het voortbestaan van woonoord Kraaijbeek. Zij dringt bij grondeigenaren van woonoorden waar ouderen wonen, waaronder Kraaijbeek, wel aan op een zorgvuldig transformatieproces, in nauwe samenspraak met de huidige bewoners. Voor woonoord Kraaijbeek heeft de raad benoemd dat de omstandigheden en kenmerken van de huidige bewoning – sociale huur, antroposofische achtergrond, kleinschalig en veilig wonen in het groen – gerespecteerd dienen te worden.
Woonzorgorganisatie Warande benadrukt de zorgen en gevoelens van bewoners serieus te nemen. “Wij zetten ons in voor een constructieve dialoog. Een dialoog is echter niet mogelijk als een partij de ander dwingend oplegt wat deze als uitgangspunt moet nemen. Dat is op dit moment helaas het geval vanuit de bewonersvereniging”, aldus de organisatie, die ontkent dat Kraaijbeek van de huurders ‘gestolen’ is.
De eigenaar wil Kraaijbeek verkopen. “Om het gebouw te renoveren en klaar te maken voor de toekomst zijn aanzienlijke financiële investeringen nodig. Investeringen die niet mogelijk zijn uit de huuropbrengsten en de financiële reserves van het woonoord”, aldus Warande. De stichting laat ook weten geen voorstander te zijn van de gemeentelijke visie op behoud van het gemeenschappelijke en antroposofische karakter. Zij vindt het aan de nieuwe eigenaar om te kijken wat passend is voor het woonoord.
