Noodopvang Zeist sluit, vluchtelingen in onzekerheid

Na lang gesteggel is het nu definitief; het Walaardt Sacré Kamp in Huis ter Heide sluit haar deuren. Het ministerie van Defensie heeft het terrein voor eigen doeleinden nodig.

De opvang werd in augustus 2021 geopend voor door Nederland geëvacueerde Afghaanse vluchtelingen die na de opmars van de Taliban halsoverkop Afghanistan ontvluchtten. Nu het ministerie van Defensie het terrein zelf weer nodig heeft moet het COA 250 mensen verhuizen naar de bestaande opvangcrisis. De verhuizing start maandag maar niemand weet nog waar naartoe.

– door Veronique Dijkzeul en Emma van den Hof, Lost in Europe

De ogenschijnlijke rust op het terrein verraadt niets van de druk die zich achter de schermen afspeelt. De noodopvang in Huis ter Heide is in 2021 geopend voor 400 Afghaanse vluchtelingen. Deze mensen hebben gewerkt voor Nederlandse NGO’s en het ministerie van Defensie als tolk of beveiliger. Zij werden door Nederland geëvacueerd toen de Taliban opnieuw de macht greep in Afghanistan nadat de Amerikanen besloten haar troepen terug te trekken uit het land.

Er wonen nu nog ongeveer 250 mannen, vrouwen en kinderen op het terrein. Uit onderzoek van Lost in Europe blijkt dat niemand precies weet wat er met hen gebeurt. Arjen Zegers, COA woordvoerder van de provincie Utrecht, vertelt: “Het is nog niet duidelijk wat er met deze mensen moet gebeuren. Dat wordt vaak pas zeer kort van tevoren beslist, ook als gevolg van de enorme klus waar het COA dagelijks mee geconfronteerd wordt om vluchtelingen geplaatst te krijgen”. Wel is afgesproken dat alle kinderen dit schooljaar op hun huidige school in Zeist kunnen afronden. Wat er daarna gaat gebeuren, kan hij nu nog niet zeggen. 

Al meerdere keren dreigde de locatie te sluiten. Voormalig burgemeester Janssen en Commissaris van de Koning van de provincie Utrecht Oosters schreven in een brief aan de Rijksoverheid dat zij het onbestaanbaar vinden dat de locatie niet langer benut zou worden. “Zowel gezien het goed functioneren van deze opvang als ook in het licht van het ernstige landelijke tekort aan opvangplekken roept de mogelijke sluiting van deze locatie per maart verbazing bij ons op”, schreven zij. Daarop verlengde Defensie het contract met COA tot en met 1 juli 2024.

Door de definitieve sluiting van het kamp, blijft er nog maar één opvanglocatie van het COA op een terrein van Defensie over. Dat is Kazerne Harskamp in Gelderland, maar ook deze locatie zal op korte termijn sluiten. Woordvoerder van het ministerie van Defensie, Arvid Staarink, gaat over locaties. Hij benadrukt: “De intentie is altijd geweest dat het om acute noodopvang zou gaan. We hebben deze locaties nu nodig voor onze eigen mensen. We hebben wel 12 andere gebieden aangedragen waar COA eventueel gebouwen zou kunnen plaatsen voor opvang. Deze zijn echter nog in onderzoek.” 

Het ministerie van Defensie wil het terrein zelf weer in gebruik nemen.

Onvrede
Recht tegenover de opvanglocatie, aan de andere kant van de weg, bevindt zich een woonwijk met vrijstaande huizen. Het oogt een rustige en vriendelijke buurt. Toch uiten omwonenden zich niet graag over de sluiting van de locatie. Mensen lopen weg, of reageren nadrukkelijk er niets over te willen zeggen. Een van de buurtbewoners, die meeschreef aan een brief naar de fracties van de gemeenteraad, laat zich wel uit over het ongenoegen in de wijk: “Het gaat ons niet om de Afghaanse vluchtelingen, daar hebben we geen last van gehad. Het gaat ons om de manier waarop de gemeente zich niet aan eerder gemaakte afspraken heeft gehouden”. Ze doelen hiermee op het uitstel van de geplande sluiting vorig jaar en het tijdelijk plaatsen van een extra groep van 100 Syrische vluchtelingen op de locatie medio 2023. “Deze vluchtelingen liepen hier al rond voordat we door de gemeente per brief werden geïnformeerd. De sfeer veranderde op slag”, schrijven de omwonenden.

Hoe grimmig de sfeer nu ook is richting de gemeente, hoe warm er met de Afghaanse evacués is omgegaan sinds de opening in 2021. Buurtbewoners doneerden massaal kleding, speelgoed en fietsen waarna de inleverbalie zelfs werd gesloten. Alle inzamelacties creëerden namelijk een overvloed aan spullen. Bij de ingang van het kamp hangt dan ook een verkleurd, oud A4-papier met de oproep geen spullen meer te doneren. Naast het doneren helpen veel vrijwilligers uit Zeist en omstreken met het geven van taalles en andere activiteiten. Een groep bezorgde burgers is een petitie gestart om het kamp nog tenminste een jaar beschikbaar te houden voor de bewoners. In ieder geval totdat ze naar een permanente woning in Nederland kunnen verhuizen. De petitie is al ruim 2.800 keer ondertekend. 

Lydia van Rhenen is via de organisatie Share en Care betrokken bij het organiseren van taallessen voor de vluchtelingen. “Het is verschrikkelijk dat deze mensen nu weer moeten verhuizen. Hun vlucht vanuit Afghanistan is een traumatische ervaring geweest en nu moeten zij nogmaals verhuizen. Ook dit is weer traumatisch voor deze mensen. Mensen hebben hier vaak een netwerk opgebouwd, zijn lid van een sportvereniging en hun kinderen gaan hier naar school. Een Afghaanse mevrouw zei vanochtend nog tegen me dat ze niet kan slapen van de spanning omdat ze niet weet waar ze naar toe moet.” 

Lost in Europe heeft de gemeenteraad van Zeist en verschillende fractievoorzitters om een reactie gevraagd. GroenLinks wilde benadrukken dat zij zich blijven inzetten voor de ruimhartige opvang en statushouders in Zeist. Partij Seyst.nu wilde geen commentaar geven. Reacties van andere fracties bleven uit. 

Om te delen

Gerelateerde artikelen

woningnood

Het Biltse college kan verder op de ingeslagen weg om de bouw van 200 woningen in Maartensdijk mogelijk te maken.

Natuur en Milieu

Utrechts Landschap start met de verbetering van de ecologische verbinding tussen de natuurgebieden de Zanderij en Stameren in Maarn. Er

Maatschappelijk

De wijk Vollenhove in Zeist krijgt opnieuw geld toegekend vanuit de Regiodeal Vitale wijken. Het kabinet stelt 20 miljoen beschikbaar

Net binnen

Maatschappelijk

De wijk Vollenhove in Zeist krijgt opnieuw geld toegekend vanuit de Regiodeal Vitale wijken. Het kabinet stelt 20 miljoen beschikbaar

Sport

De gemeente erkent de problemen met de velden bij FC De Bilt en maakt werk van de aanleg van een

openbare ruimte

De Bilt gaat het nu geldende parkeerbeleid uit 2012 wijzigen. Hoognodig, aldus de gemeente, omdat er geen rekening is gehouden